Bởi sự sinh của nghiệp hữu nên tái sinh sinh.
Nghiệp hữu là nhân, tái sinh là quả.
• Nghiệp hữu là những thiện nghiệp và bất thiện nghiệp đã tích lũy trong quá khứ.
• Sinh là tâm tục sinh vào thời điểm bắt đầu của một kiếp sống mới.
• Hữu duyên sinh: Là do có nghiệp hữu nên mới có tái sinh. Nghiệp hữu là nhân, tái sinh là quả.
• Nếu nghiệp hữu là từ 1 trong 8 tâm tham thì sinh sẽ là 1 trong 4 cõi khổ.
• Nếu nghiệp hữu là từ 1 trong 2 tâm sân thì sinh sẽ là 1 trong 4 cõi khổ.
• Nếu nghiệp hữu là từ tâm si hoài nghi thì sinh sẽ là 1 trong 4 cõi khổ.
• Nếu nghiệp hữu là từ 1 trong 8 tâm thiện dục giới thì sinh sẽ là 1 trong 7 cõi thiện Dục Giới.
• Nếu nghiệp hữu là từ 1 trong 5 tâm thiện sắc giới thì sinh sẽ là 1 trong 16 cõi Phạm Thiên Sắc Giới.
• Nếu nghiệp hữu là từ 1 trong 4 tâm vô sắc giới thì sinh sẽ là 1 trong 4 cõi Vô Sắc Giới.
Hỏi: Tại sao trong hàng súc sinh: Có loài sinh ra ở dưới nước, có loài bay ở trên hư không, có loài đi trên đất liền? Như vậy là hữu duyên sinh như thế nào?
Đáp: Là vì trong khi tạo nghiệp bất thiện:
• Nếu chúng sinh đó ưa thích với nước thì nghiệp hữu bất thiện đó sẽ trợ duyên cho sinh hữu ở dưới nước.
• Nếu chúng sinh đó ưa thích trên không thì nghiệp hữu bất thiện đó sẽ trợ duyên cho sinh hữu được bay trên không.
• Nếu chúng sinh đó ưa thích trên đất liền thì nghiệp hữu bất thiện đó sẽ trợ duyên cho sinh hữu trên đất liền.
Hỏi: Tại sao lại có những chúng sinh sinh về cõi thiện Dục Giới, cõi thiện Sắc Giới và cõi thiện Vô Sắc Giới?
Đáp: Nếu chúng sinh ưa thích ngũ dục thì khi tạo thiện nghiệp, thiện nghiệp đó sẽ trở thành nghiệp hữu trợ duyên cho tái sinh về cõi Dục Giới.
Nếu chúng sinh nhàm chán ngũ dục, tạo nghiệp hành thiền sắc giới thì thiền định đó sẽ trở thành nghiệp hữu trợ duyên cho tái sinh về cõi Sắc Giới.
Nếu chúng sinh nào nhàm chán sắc thân rồi tạo nghiệp hành thiền vô sắc giới thì thiền định đó sẽ trở thành nghiệp hữu trợ duyên cho tái sinh về cõi Vô Sắc.
